Dan kada su spaljene knjige: Sjećanje na stradanje Narodne biblioteke Srbije
1 min read
Dan sjećanja na stradanje Narodne biblioteke Srbije
Na današnji dan, 6. aprila 1941. godine, prilikom nacističkog bombardovanja Beograda pogođena je i Narodna biblioteka Srbije. Uništeni su do temelja sama zgrada, koja se tada nalazila na Kosančićevom vijencu, i gotovo sve što se tu od njenog osnivanja čuvalo. Svi inventari i katalozi, knjižni fond od 500.000 svezaka, cjelokupna prepiska značajnih ličnosti iz kulturne i političke istorije Srbije i Jugoslavije i još mnogo toga je zauvijek izgubljeno.
Dan sjećanja na stradanje Narodne biblioteke Srbije u Drugom svjetskom ratu obilježen je obraćanjem upravnika Lasla Blaškovića u elektronskoj formi koji je, između ostalog, podsjetio na sve što je uništeno, prenosi RTS.
„Reč je o 1.300 ćirilskih rukopisa, od kojih oko 100 rukopisnih knjiga na pergamentu, 200 starih štampanih knjiga i inkunabula, povelje, bogata zbirka mlađih rukopisa, neproučena zbirka turskih dokumenata o Srbiji i Beogradu, zbirka pisama značajna za političku, kulturnu i književnu istoriju, zbirka starih karata i slika, oko 300.000 primeraka knjiga. Nestali su i kompleti svih srpskih časopisa, almanaha i kalendara, kao i izvanredna zbirka srpskih i stranih novina“, naveo je Blašković.
Ovaj tragični događaj ovjekovječio je likovni umjetnik Anton Huter (1905-1961), naslikavši prizor spaljene Narodne biblioteke Srbije na Kosančićevom vijencu u Beogradu. Slika se čuva u nacionalnoj biblioteci.
Pročitajte još:
Primjeri intelektualne hrabrosti: Godišnjica smrti Isidore Sekulić
Jedan od glavnih ciljeva nemačkih bombardera je bila biblioteka sa dokumentima koji su čuvali staru srpsku istoriju. Ubrzo posle toga cela železnička kompozicija knjiga iz srpski bibliotaka je odvezena u Nemaču gde joj se gubi svaki trag. Namera je bila da se Srbima izbriše višemilenijumsko istorijsko pamćenje u sadejstvu sa Vatikanom a kasnije i kominternovskom brozomorom. Uništenje biblioteka sa srpskim knjigama se ponovilo više puta i u posleratnom periodu. U Zagrebu su javno uništene sve ćirilične knjige 90-ih posle dolaska ustaša na vlast po ugledu na spaljivanje knjiga u Berlinu za vreme ‘kristalne noći’. U Prištini su takođe uništene knjige posle američke okupacije KiMa. Da li će montenegrinskoj mafiji uspeti naum da u Podgorici unište sve ćirilične knjige koje imaju dva slova manje od ‘zvaničnog’ pisma kreiranog u trenutku pomračenja balijskog uma.