Deset vjekova Eparhije Raško-prizrenske: Duhovni bedem srpskog naroda

Bogosluženjem u Crkvi Bogorodice Ljeviške u Prizrenu, predavanjem na temu „Hiljadu godina Prizrenske eparhije„, liturgijom u Sabornom hramu Svetog velikomučenika Georgija koju je episkop raško-prizrenski Teodosije služio sa arhijerejima Srpske pravoslavne crkve, tokom protekla dva dana Eparhija raško-prizrenska proslavila je hiljadugodišnji jubilej, od prvog pisanog spomena eparhije.

Ova eparhija se u pisanom zapisu prvi put spominje u hrisovulji vizantijskog cara Vasilija Drugog, 1019. godine, kada je ušla u sastav Ohridske arhiepiskopije, dok je krajem 18. vijeka, spojena sa Raškom u Eparhiju raško-prizrensku.

– Prizrenska eparhija se u periodu od 1019. do 1219. nalazila pod jurisdikcijom Ohridske arhiepiskopije. Car Vasilije II je odmah po osvajanju Ohrida izdao tri povelje ohridskom arhiepiskopu Jovanu, kojima je bio utvrđen obim Ohridske arhiepiskopije, a prema prvoj povelji, izdatoj 1019. godine, u taj sastav ušla je i Prizrenska eparhija. To je i prvi zapis gde se pominje Prizrenska eparhija, koja će u budućnosti odigrati veoma važnu ulogu u istoriji Srpske pravoslavne crkve i srpskog naroda, navode iz ove eparhije.

Podsjećaju da je pri osnivanju Prizrenska episkopija obuhvatala oblast Hvosna oko Peći i Dečana, grada Leskovca i Britosa, i imala je petnaest klirika. Njeno sjedište, kao i danas, bilo je u Prizrenu, a 1214. godine ovaj grad je pripojen Srbiji.

– Eparhija raško-prizrenska je kroz svoju istoriju uvijek bila bedem prema inoslavnima, neslovenima i nesrbima, a istoriju crkve nemoguće je odvojiti od narodne istorije. Kad znamo da je ova eparhija osnovana pre nemanjićkog perioda i da je zauzimala jedno od centralnih mesta u nemanjićkoj države, nije čudo što je u svojoj ogromnoj, burnoj i slavnoj prošlosti, pa sve do danas, imala velikih uspeha i velikih iskušenja. Njen najveći uspon bio je u doba Nemanjića, a opadanje i velika golgotska iskušenja imala je u periodu turske vladavine, što se odražavalo u gonjenju njenih episkopa, maltretiranju i ubijanju sveštenika i srpskog naroda, a takođe i u prisilnim seobama, kojih, nažalost, ima i u naše vrijeme, navodi se u saopštenju Eparhije raško-prizrenske, koja je brojnim duhovnim svečanostima obilježila slavni jubilej.