Istorija u ogledalu: Četnici na današnji dan oslobodili Loznicu
1 min read
Pukovnik Misita
Pripremio: Ivan Milošević
Proteklih 70-ak godina u Srbiji i Crnoj Gori vladala je uobičajena komunistička slika Drugog svjetskog rata gdje su se samo partitani borili protiv okupatora, dok su svi ostali, a posebno jedinice Jugoslovenke vojske u otadžbini, od početka sarađivali sa Njemcica. I dok se ta slika kako-tako mijenja u Srbiji u crnoj gori je sve betonirano i u tom pogledu nijes odmklo od 1945. godine. Ovih dana obilježava se i početak Drugog svjetskog rata, istina sa malo čudnim zvanicama, a čisto sumnjam da ima stotinjak ljudi u Crnoj Gori koji znaju da je dan prije njemačkog napada na Poljsku u srcu Srbije oslobođen od njemaca jedan grad-Loznica. Valja se podsjetiti tog događaja i to ne da bi prevrtali po nečijim grobovima i pozivali na osvetu i neku radikalnu reviziju, ali vrijeme da i druge činjenice koje su komunisti od naroda krili sedam decenija konačno postanu javni. Sljedeći tekst je preuzet sa fejsbuk stranice „Srpska stvar“, pa ukolio neko i ono što piše u njemu ne želi da prihvati naprečac, može se sve provjeriti.
U zoru 31. avgusta 1941. godine opalila je prva ustanička Ravnogorska puška iz ruku potpukovnika Veselina Misite. Operacija je počela dogovorom o početku borbe protiv njemačkog okupatora u manastiru Tronoša, odakle se krenulo u opsadu Loznice. Opkoljavanje, koje je počelo tokom noći rezultiralo je pozivom na predaju Nemačkom garnizonu u 08:30, posle nemačkog odbijanja predaje u 09:00 sati potpukovnik Misita ispaljuje sedam hitaca ka Nemcima, kao znak za sveopšti juriš.
Prvo je zauzeto Nemačko uporište u domu kulture, zatim garnizon smešten u gimnaziji, dok je najduže odolevala nemačka jedinica smeštena u kafani Laze Hajdukovića. Juriš na taj nemački položaj lično je predvodio potpukovnik Misita, bacajući bombe ka neprijatelju i u tom jurišu pada, presečen nemačkim mitraljezom. Komandu preuzimaju iguman manastira Tronoša rezervni poručnik Georgije Bojić Džidža i kapetan Bogdan Drljača, dok odstupnicu drži kapetan Dragoslav Račić.
Veče 31. avgusta Lozničani provode u prvom slobodnom gradu u okupiranoj Evropi. Sutradan, 1. septembra je na Lozničkom groblju sahranjen potpukovnik Veselin Misita, gde mu je i danas grob i spomenik. Narednog dana su zarobljena 93 Nemačka vojnika formiran 1. logor sa Nemcima kao zarobljenicima u Evropi. On se nalazio u manastiru Tronoša, a prvi komandant logora je bio nosilac Karađorđeve zvezde, rezervni major Miša Đukanović.
Broj zarobljenih Nemaca je premašio brojku 500 posle bitke na Zavlaci i oslobađanja Banje Koviljače, kada su svi zarobljenici premešteni u vojni magacin na Kosovcu ispod Cera. Taj logor je bio prijavljen Međunarodnom Crvenom krstu i imao status logora ratnih zarobljenika. Nemci, međutim po lažnom obaveštenju, misleći da je tu Račićeva komanda, bobmarduju logor gde gine većina zarobljenika, a i sam komandant logora major Đukanović.
Posle tog napada kapetan Račić naređuje seljacima da sve ranjene Nemce otpreme u Šabac i oslobodi ih radi daljeg lečenja. Ovako human i častan gest nije zabeležen u istoriji ratovanja. Neposredno posle Loznice odigrala se bitka na Zavlaci, jer su Nemci iz Valjeva krenuli ka oslobođenoj Loznici, kada ih je kod Osečine sačekala jedinica Ravnogoraca pod komandom kapetana Draje Jeremića. Kapetan Jeremić, kada je shvatio da Nemci drže 30 seljaka kao taoce naređuje juriš, radi oslobođanja nedužnih ljudi i gine u tom jurišu, a komandu preuzima Milivoje Kovačević, razbija novim jurišom utvrđenog neprijatelja i preuzima i 169 zarobljenih Nemaca i predaje ih kapetanu Dragoslavu Račiću. Ratni plen JVuO je pored Nemačkih vojnika brojio i 12 kamiona, 2 automobila, 3 motorcikla, 27 sanduka municije, 200 pušaka, 20 komada raznog automatskog oružja i jedna radio-stanica.
U vreme borbi na Zajači, Račićeve jedinice su oslobodile Bogatić iz koga su Nemci pobegli ka Šapcu čim je napad počeo, dok je Jadarski odred oca Džidže oslobodio rudnik Zajaču, praktično bez borbe, jer se čitav Nemački garnizon predao. Tada je došla na red i Banja Koviljača. Pod pritiskom komunističkog vođe Nebojše Jerkovića, Račić popušta da primi i partizansku jedinicu koju je predvodio nesvršeni student medicine Mika Mitrović zvani Jarac. Ne slušajući Račićevu komandu, komunisti bezuspešno jurišaju od 1. septembra ka Banji Koviljači, ne nanoseći Nemcima nikakve gubitke, sem štete u ispaljenoj municiji.
Ravnogorci u razvučenom ratištu od Zavlake do Bogatića, po Račićevoj naredbi, grupišu se pred Banjom Koviljačom u zoru 5. septembra, kako bi sutrašnji dan, rođendan Kralja Petra proslavili u oslobođenoj Banji Koviljači. Kapetan Račić naređuje komunistima da se povuku i sa svojim Cerskim odredom i Jadarskim odredom Georgija Bojića Džidže kreće u odlučujuću bitku . Zbog čestih zajedničkih akcija Nemaca i ustaša iz Bosne, koji su upadali preko Drine u Srbiju, ova bitka je imala mnogo više žrtava nego prethodne. Četničke jedinice brojale su oko 5.000 vojnika. Napad je bio silovit , a vojnici Jugoslovenske vojske u Otadžbini darovali su svom Kralju za 18. rođendan slobodnu Banju Koviljaču, čitavo Podrinje, Rađevinu i Mačvu izuzev grada Šapca. U borbama oslobađanja Loznice i bici na Zajači poginulo ukupno 34, a ranjeno 6 vojnika pod komandom đenarala Dragoljuba Draže Mihailovića, Bitka za Banju Koviljaču je bila prva bitka u kojoj su komunisti učestvovali na istoj strani sa četnicima, dok se u borbama oko Loznice, Bogatića, Zajače i na Zavlaci nisu pojavili.
Georgije Bojić Džidža je posle Bosanske golgote 1945. uhvaćen i sproveden u Šabački zatvor gde je zverski mučen i ubijen udarcem malja u glavu, dok je znajući šta ga čeka pevao pesmu „Od Topole pa do Ravne gore“. Njegovo telo su zakopali pored Savskog mosta, a kada je narod počeo da pali sveće na neobeleženom mestu, iskopali su telo igumana Tronoše i bacili u Savu.
Pukovnik Dragoslav Račić, poslednji četnički komandant Srbije posle Bosanske golgote, vraća se na svoj teren u Ljuboviju, gde ga u selu Slavkovićima krajem novembra 1945. ubija komunistička patrola pošto mu je prethodno locirala skrovište u jednoj zemunici. Račić istrčava sa svojim automatom iz zemunice ali ubrzo pada presečen rafalom.
Njegovo telo na dvokolici odvlače u Ljuboviju, tako da su mu se noge vukle iza kola, pa se i koža na petama ogulila. Njegovo mrtvo telo bilo je tri dana izloženo raznom iživljavanju komunista, od pljuvanja do poganjenja. Posle je naređeno lokalnom pijancu i beskućniku da ga zakopa na mestu preko puta današnje stare autobuske stanice u Ljuboviji, gradu koga je tri puta oslobađao od Nemaca.
Izvori:
Ravnogorska istorija: Radovan Kalabić
Dušan Trbojević: Cersko – Majevička grupa korpusa;
Milisav Marković : Sa Dražom u pobedu ili smrt
Vagra obična koja čak nije ni ličila na vojsku. Sluge fašističke koje su se od ustaša razlikovale samo po uniformi.
U tom kraju uopste nije bilo partizana. Cetnici su oslobodili celu zapadnu Srbiju. Posle rata su komunisti falisifikovali istoriju i deca su u skoli ucila da su u velikoj bici kod Gajica stene na Zavlaci partizani unistili nemacku kolonu koja je posla u pomoc Nemcima u Loznici. Cetnici su unistili celu kolonu Nemaca I zarobili kamione I oruzje. Komandant Nemaca, jedan plemic, je poginuo. Treba reci da su u bici za Banju Koviljacu preko obliznje Drine napadale I ustase. Nemci su koristili I avijaciju. I tom loznickom cetnickom kraju, gde su u borbi ucestvovali I bivsi borci cuvene Drinske divizije koja je probila Solunski front I oslobodila Beograd I njihovi sinovi, nije bilo partizana. Oni su se pojavili kasnije u Sumadiji I sabotirali borbu izazivajuci surove represije od strane Nemaca. ZA odmasdu zbog izgubljenih bitaka a takodje I zbog poraza u Cerskoj bici na istom mestu, Nemci su prvo, 14 okotbra, streljali 3000 ljudi u Dragincu kod Loznice a posle toga I u Kraljevu I Kragujevcu. Jadarski cetniciki odred je brojao vise od 5000 cetnika, partizana nije bilo nigde.
U kontekstu ove dokumentarne priče o oslobadjanju dela zapadne Srbije od Nemaca , treba pomenuti herojski i tragičan životni put majora Jezdimira Dangica , po profesiji pravnika , inače komandanta žandarmerijskog obezbedjenja Kralja Petra ll , koji je u avgustu ’41 komandovao JVuO u istočnoj Bosni i u to vreme pregovarao sa Nemcima , posredstvom Nedica , da se obuzdaju ustaški zločinci koji su uveliko harali Hercegovinom i istočnom Bosnom .Ovim pregovorima se usprotivio Jure Francetic komandant „crnokošuljaša“ Vražje divizije smatrajuci da je NDH medjunarodno priznata država koja na svojoj teritoriji nece tolerisati drugu vojsku ! U zajedničkom napadu sa Nemcima čineci do tada nevidjene zločine nad golorukim stanovništvom samo u Starom Brodu na Drini ubijaju 6000 civila kojima Italijani ne dozvoljavaju prelazak u Srbiju kod Višegrada iako im je sam Nedic uputio apel da ih propuste!
U tim borbama gine i veliki broj četnika , a Dangic biva zarobljen i od strane Nemaca ga interniran u Poljsku , u logor , odakle beži ’44 godine i daje veliki doprinos u Varšavskom ustanku , ali kao jednog od vodja ustanka zarobljava ga Crvena armija i šalje u zlogasni zatvor Lubjanku u Moskvi ,odakle ga ‘ 47 isporučuje komunističkim banditima koji ga na pravdi Boga osudjuju na smrt i streljaju u Sarajevu ’47 godine . To je nažalost bila sudbina vecine srpskih rodoljuba , pa i majora Dangica koji se borio kako protiv ustaških zlikovaca , tako i protiv Nemaca , ali nije mogao da se izbori protiv izroda iz svog naroda koji iskrojiše istoriju prema svojim boljševičkim lažima , a ovakve heroje proglasiše izdajnicima , ali i njihovim lažima dogoreva sveca , izgleda da se posle ovoliko desetina godina Srbi stvarno „umirit ne mogu “ !
… Savle!
Otkud ti!?
Nisu oni oslobodili ništa. Oni su samo zauzeli Loznicu da to ne bi učinili partizani. Međutim, ništa novo, kao što u Hrvatskoj rade reviziju ustaštva, tako i ovde četnička banda doživljava neku mučeničku ulogu „boraca za slobodu“. Smešno i tužno.
Jado jadni!
Sekula ti si čovek bez obrazovanja i obraza.Zar ti nije jasno da će četnički pokret živeti vječno u srpskom narodu, kao što danas živi, u odnosu na partizane i komuniste koji su isparili iz sećanja svih naroda u bivšoj Jugoslaviji. To ukazuje da partizani nešto nisu radili kako treba, i kada bi im oprostili genocid nad Srbima, opet se gube iz sećanja. Veza je ne raskiduva:Karađorđe-Kralj Petar-Draži…
Sve je ok samo Poljska je napadnuta 1939.
… Lijep grad, dobri ljudi!
Moj grad
… Laseku, da izvineš, dosmrđeo si ođe svima!
Manitaš …
Nepotrebno.
Ajd što je pogrješno.
Kao da je neko nekad sporio da je Misita oslobodio Loznicu. Ali jedno su Draža i Misita a drugo su MNE četnikuljci koji su od prvog dana služili okupatora.
Četnici su podigli Trinaestojulski ustanak!
… Bio se strašno zamjerio Draji Jeremiću, Račić! Onome što je bio strah i strepet i za svoje predpostavljene, najboljem pješadincu kraljevske vojske koga su klasići nazvali “ Surovi“!
U jednom tenutku Jeremić se mašaoi za pištolj, ali Račić ostade smiren : Mi smo vojnici kraljevske vojske, Drajo, mi smo Srbi! Ako ne možemo da ih liječimo, ajde onda da ih pobijemo da ih ne mučimo!
… A onda jei on zavatrio : Nijesmo mi banda gospodine kapetane, mi smo vojska, a i ja i ti smo potomci srpskih vitezova!
Kapetan je malo poćutao, pa skrušeno reče : … U pravu si Račiću, sve si u pravu! … I pruži mu ruku.
… Vitez Račić, viteške JVuO!
… Za one kojima mozak nije pomutila filmovana “ bulaićevska istorija“!
A ovima drugima ionako pomoći nema !!!
( po kazivanju Georgija Bojića Bidže koji je bio prisutan svađi Račića i Jeremića, onoga što se komunističkim zlikovcima smijao u brk, u smrt otišao sa pjesmom!)
Slava srpskim vitezovima!
Bravo Djikane. Aaaaa???