„Misao moja srpska traje dok ijedan damar kuca!“: U serdaru Janku Vukotiću je živio neukrotivi ponos na svoje srpsko!

Kada su ideolozi novocrnogorskog identiteta „zasukali rukave“ na poslu stvaranja – od svega srpskog – nezavisne i suprostavljene nacije, jedan od osnovnih zadataka bio im je da istaknu, iliti da izmisle sve, navodno, uzaludne žrtve Crne Gore za svesrpske interese.

Tom logikom Janko Vukotić, komandant iz sada već legendarne Mojkovačke bitke, posmatran je kao ličnost koja je komandovala jednim cijelim frontom koji je, tobož, uslovio bespotrebne crnogorske žrtve.

Ali, za razliku od tih Đukanovićevih nadničara, viteštvo i srpski duh Janka Vukotića nisu mislili tako. Srećom.

Upravo zbog toga, u susret najznačajnijem događaju za srpski narod u Crnoj Gori – popisu stanovništva, a u okviru naše kampanje „Ponosni na svoje srpsko“, bilborde širom Crne Gore krasi lik serdara Janka Vukotića – podsjećajući i opominjujući ovu generaciju Srba da nikada ne smiju da zaborave naše svete pretke i njihova junačka djela.

Janko Vukotić je bio divizijar (1914), predsjednik vlade, vojni ministar (1905, 1913) i načelnik štaba Vrhovne komande (1913) Kraljevine Crne Gore, general-ađutant kralja Nikole i armijski general (1926), član Vojnog saveta i ađutant kralja Aleksandra Karađorđevića u vojsci Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca.

Punu vojnu afirmaciju dostigao je u balkanskim ratovima.

U Prvom balkanskom ratu Janko Vukotić komandovao je Istočnim odredom, posebno se istakavši u operacijama u Sandžaku i Metohiji, pa je ubrzo postao načelnik štaba Vrhovne crnogorske komande.

U Drugom balkanskom ratu predvodio je Crnogorsku diviziju u okviru Prve srpske armije protiv bugarskih snaga. Crnogorska divizija osvojila je položaje na liniji Pasadžikovo – Kalimanci i uspješno sadejstvovala jedinicama Srpske vojske u Bregalničkoj bici, prihvatajući odlučujuću borbu protiv Bugara. U Prvom svjetskom ratu bio je načelnik štaba Vrhovne komande Crnogorske vojske i komandant Hercegovačkog odreda i Sandžačke vojske. Izbijanjem na Jahorinu i Pale jedinice Sandžačke vojske kojom je komandovao serdar Janko i jedinice Užičke vojske ugrozile su bok i pozadinu Austrougara na Drini.

Veliki uspjeh Janko Vukotić postigao je u toku povlačenja srpske vojske preko Crne Gore i Albanije. Tada je Sandžačka vojska u sadejstvu sa snagama Prve srpske armije uspjela da održi 500 km dugačak front i u natčovječanskoj borbi kod Mojkovca zaustavi i odbaci neprijateljsku ofanzivu. Na taj način je omogućeno nesmetano povlačenje srpske vojske prema lukama na Jadranskom moru. Jedno vrijeme poslije Mojkovačke bitke, proveo je u zatvoru Boldogason kao zarobljenik.

S obzirom na to da nije imao muškog potomka stasalog za boj, proslavljeni vojskovođa je u sve okršaje uvijek, kao najbližeg saradnika, vodio svoju kćerku jedinicu Vasiliju, koja je prije toga završila Institut ruske carske porodice na Cetinju.

Ostaće upamćene riječi seradara Janka Vukotića kojima je definisao svoj nacionalni identitet, ali i poslao poruku pokolenjima.

„Srbin sam Crnogorac. Srbin sam jer sam Crnogorac. Ne velim da drugdje i drukčijih Srba nema – zlo nas je rasulo na sve strane, ama ja sam takav. Nijesam Crnogorac što sam Srbin, nego Srbin što sam Crnogorac. Mi Crnogorci mi smo so srpstva. Nije ovdje srpstvu sva snaga, ali jeste duša. Možeš me ubiti, sasjeći, smrviti i u prah stucati, ali što je srpsko to ostaje, dok i trunke ima. I misao moja srpska traje dok ijedan damar kuca. Ima drukčijih Srba, mi smo oni od Kosova, što svećaju i pjevaju nesreće srpske. Zatri Kosovo u pameti, u duši srpskoj – pa ni nas nema. Srba nema“.

U ovim riječima odjekuje neukrotivi ponos ovog velikana naše istorije na svoje srpsko porijeklo i opredjeljenje.