Napad „iznutra“: Ili kako u kontinuitetu od „državnog udara“ do „sajber napada“ je kriva Rusija

Sajber napadi su aktuelna tema poslednjih dana u Crnoj Gori i svakako zaslužuju pažnju sredstava informisanja i ukupne javnosti zbog štete koju mogu nanijeti državi i njenim institucijama.

Sajber-kriminal jeste prijetnja savremenom društvu, pogotovo što se ova vrsta kriminala u savremenom ratovanju koristi kao poseban način atakovanja na druge države i sisteme.
Mnogo puta smo do sada čuli da je Crna Gora sa svojim institucijama posvećena aktivnostima i pripremama za adekvatan odgovor na moderne izazove u vezi sajber napada koji mogu dovesti u pitanje bezbjednost države i građana.

Pristupanjem NATO-u, Crna Gora je, barem je tako saopštavano sa važnih državnih adresa, prihvatila da ispuni niz obaveza u oblasti sajber ratovanja. Formiran je Savjet za informacionu bezbjednost, kao i Direkcija za zaštitu od računarskih i bezbjednosnih incidenata na internetu, čiji je primarni cilj sajber odbrana javnih institucija.

Osim toga, Crna Gora se pridružila NATO – sajber odbrambenom centru čije je sjedište u Estoniji, što je trebalo da omogući direktan pristup visoko sofisticiranoj sajber obuci i osposobljavanju kadra Crne Gore koji bi bio spreman da se nosi sa bezbjednosnim izazovima u toj oblasti.

Bez obzira na sve naprijed navedeno pokazalo se da je Crna Gora, iako članica NATO i kandidat za članstvo u EU, veoma ranjiva na pojedine oblike ugrožavanja i nije u stanju da se nosi sa bezbednosnim izazovima i prijetnjama.

U osnovi svega jeste postojanje velike kolizije između onoga što je definisano u strateškim i doktrinarnim dokumentima, a odnosi se na bezbjednosne izazove, rizike i prijetnje, sa jedne, i konkretne bezbjednosne politike državnih institucija, sa druge strane.

Konstantno ponavljanje priče o ugroženosti Crne Gore od Srbije i Rusije i to bez razloga nije ništa drugo do provociranje tih država i stvaranja nepotrebnih problema tamo gdje ih nema. Takve optužbe mogu jedino služiti, a to se sada i pokazuje, kao pokrivalica za ono što stvarno i najviše ugrožava državu Crnu Goru, a to je organizovani kriminal i korupcija i one strukture u zemlji i inostranstvu koje su pokrovitelj te djelatnosti.

Povezanost struktura organizovanog kriminala iz Crne Gore sa međunarodnim kriminalnim kartelima od kojih se finansiraju čak i pojedine međunarodne terorističke organizacije može ozbiljno ugroziti bezbjednost Crne Gore.

Iako se sajber napadi dešavaju se u svim državama i njihova primjena ne predstavlja iznenađenje, javnost je ostala prilično zaprepašćena brzinom izjave direktora ANB Sava Kentere da „iza najnovijih napada stoji nekoliko ruskih službi i da se ovako nešto prvi put desilo u Crnoj Gori i nigdje drugo“.

Ne ulazeći u tačnost navedene tvrdnje, i bez obzira što su stručnjaci za sajber kriminal dosta ublažili i relativizovali njegovu izjavu, Kentera je dužan da pojasni o čemu se tu radi, da saopšti ko je to iz Rusije učinio, koje ruske službe, po čijem nalogu ili zahtjevu, sa kojim ciljem i tome slično.

Kentera je poznat kao rusofob i srbofob i to je njegov problem, ali je problem ako se pokaže da se on, kao direktor ANB, služi neistinama i podvaljuje Rusiji, kao jednoj od namoćnijih sila svijeta, onda je to problem za cijelu državu i sve njene građane.

Ovo nije prvi put da se napada Rusija i da joj se podvaljuje od strane crnogorskog sistema bezbjednosti i pripisuje nešto što ona ne čini. Podvale, širenje laži i neistina, vođenje montiranih sudskih procesa i pokroviteljstvo nad kriminalom je obrazac djelovanja ANB, ali i drugih djelova bezbjednosnog sistema Crne Gore u vrijeme vladavine DPS.

Sjetimo se samo tzv. državnog udara i djelovanja portala Udar, kao i nekih drugih montiranih procesa gdje je, pored maltretiranja nedužnih ljudi, učinjena i velika podvala Rusiji bez ikakvog razloga. I tada je Savo Kentera sa svojim Atlanskim savezom i DFC izlazio u javnost o hakerskim napadima iz Rusije 2016. godine i kasnije. Iz DFC je tada rečeno „da je najžešći napad bio 2017. godine u vrijeme pristupanja Crne Gore NATO alijansi, kao i na dan parlamentarnih izbora 2016. godine“.

I to je sve, navodno, bilo povezano sa ruskom razvedkom – GRU. I na tome se sve završilo.

Podsjećamo Sava Kenteru da je crnogorskoj javnosti ostao dužan objašnjenje za te ranije tvrdnje, kao što je i admiral Dragan Samardžić, bivši načelnik Generalštaba sada dužan da saopšti koji to aktivni i penzionisani oficiri predstavljaju ekspozituru ruskih službi u Crnoj Gori.

Ime Sava Kentere i DFC, ali i Predraga Boškovića, bivšeg ministra odbrane, kao i jednog šefa vanparlamentarne stranke, se dovodilo u vezu sa djelovanjem portala UDAR preko koga su blaćeni ljudi, a njegovo finansiranje dovođeno u vezi sa jednim kontroverznim „biznismenom“.

Nije dobro da grupa neodgovornih pojedinaca na vlasti stalno vrti priču kako se Crna Gora nalazi na meti meke moći Rusije i kako je to navodno pojačano nakon aneksije Krima a sada i u vrijeme rata u Ukrajini.

U internim dokumentima ANB stoji kako Crna Gora u kontinuitetu „analizira ciljeve, metode, saradnje i efekte ruske meke moći u Crnoj Gori, kao i načine na koji se oni projektuju šire na region“, i tako dalje.

Da li su efekti njihovog operativnog rada ovo što gledamo ovih dana i nesuvisla objašnjenja Raška Konjevića i Sava Kentere?
Rezultata nema, ali zato postoji priča koja povremeno podsjeti javnost da iza svega navodno stoji Rusija, poput one izjave Duška Markovićča sa početka 2017. godine datoj jednom američkom mediju „da iza državnog udara u Crnoj Gori 2016. godine stoje vojne strukture iz Beograda povezane sa Rusima“. Ta izjava, kao i sve druge, predstavljaju samo laž, podvalu i manipulaciju sa samo jednim ciljem – da sačuvaju vlast, zaštite bogatstvo i prikriju svoja nedjela kojim su se bavili u dužem vremenskom periodu.

Da li je slučajno što su se poslednji sajber napadi u Crnoj Gori desili nakon što je premijer Dritan Abazović prozvao firmu Bemaks, a jedan od lidera DF Andrija Mandić prozvao Sedmu upravu nekadašnje Službe DB, pokazaće vrijeme vrlo brzo.

Otvaranje pitanja Sedme uprave i svega drugog što je činila i čini tajna služba će biti vrlo bolno, posebno za ranije šefove SDB tj. ANB, ali i za Sava Kenteru jer, kako nezvanično saznajemo, jedan član njegove porodice ima bliske odnose sa pojedincima koji su pripadali tom sastavu.
U svakom slučaju, javnost u Crnoj Gori očekuje odgovore na pitanje – ko stoji iza ovih napada i odakle su oni došli.

Mora se znati prava istina bez obzira da li su u pitanju ruske službe bezbjednosti ili je napad došao iznutra, možda od kriminalnih struktura ili nekog sasvim trećeg. Može biti i kombinacija svega toga. Savo Kentera ne smije zaboraviti i veze DPS sa Rusima, njihovo potpisivanje saradnje sa Jedinstvenom Rusijom, veze sa ruskim obavještajnim službama, ruskim biznismenima, a bogami i ruskim bjeguncima jer je ta saradnja odavno poznata, od vremena Čubajsa i Lužkova, preko generala Viktora i Olega Deripaske pa do Polonskog i Marada Geljmana i mnogih drugih.
Podsjećamo Kenteru na izjavu Sergeja Šojgua iz 2004. godine kada je ljutito upozorio državno rukovodstvo Crne Gore da „u Rusiji niko ne postavlja pitanje da li je novac koji crnogorski političari iznose iz Crne Gore prljav ili nije „.