Zagreb 1943. – pregovori Đilasa i Gleza fon Horstenaua
1 min read
Dok je pametni i odgovorni Šarl de Gol zabranjivao sukobe sa njemačkim okupacionim vlastima u Francuskoj da bi spasio civile od njemačke odmazde, u to vrijeme je na tlu okupirane Jugoslavije bjesnio građanski rat.
Umjesto da rukovodstva naših ustanika, bilo koje opcije, procijene da treba jedinstvenim oružanim pokretom spašavati srpske i crnogorske civile koji su bili pod udarom marinetskih tvorevina: NDH i Velike Albanije, progoniteljskih i genocidnih država- oni su uletjeli u igru kojoj nisu bili dorasli. Umjesto ustanka protiv sveopšeg zla, prije svega monstruozne NDH, desile su se takve kalkulacije rukovodstava podijeljenih ustanika koje su dovele do kosmičkog stradanja našeg naroda. Kako nepametna politika, u vremenima kada u svjetskom ratu gori planeta, može dovesti do apsurdnih situacija- najbolje pokazuje 1943. godina. Te godine se realno očekivao desant zapadnih saveznika u Dalmaciju. U strahu da će iskrcavanje saveznika značiti i razoružavanje partizanskog pokreta, Josip Broz se odlučio na pregovore sa Njemcima. Oni se vremenski poklapaju sa periodom tzv. “Bitke na Neretvi”, koja je kao vojna operacija u sebi sadržala mnoštvo kontraverzi i biće predmet posebne priče. Ovi pregovori, u istoriji poznati kao “Martovski pregovori”, vođeni su između predstavnika NOVJ i Vermahta o razmjeni zarobljenika i eventualnom prekidu neprijateljstva. Započeti su početkom marta 1943. godine u Gornjem Vakufu, a potom nastavljeni u Sarajevu i Zagrebu. Oni su bili neobično važni zbog visokog nivoa delegacija koje su u njima učestvovale, iako su pregovori partizana i Njemaca vođeni i 1942. godine, takođe i u Zagrebu. Prof. dr Mirjana Zorić, koja predaje Vojnu istoriju na Vojnoj akademiji u Beogradu, potvrđuje sledeće: „Prvi kontakti između Njemaca i partizana uspostavljeni su još u ljeto i jesen 1942. godine u Livnu preko njemačkog inženjera Hansa Ota (pripadnika službe Abver), a imali su za cilj razmjenu zarobljenika. Pregovore je u Zagrebu s generalom Glezom fon Horstenauom, krajem avgusta 1942, vodio Marijan Stilinović, a novembra iste godine nove pregovore s partizanske strane vodio je Vladimir Velebit.“
Početak pregovora u Gornjem Vakufu
Uvertira pregovorima u Zagrebu 1943.g. se desila par nedjelja ranije. Naime, partizani su 4. marta 1943, u jeku žestokih borbi, zarobili njemačkog majora Artura Štrekera, komandanta 3. bataljona 738. puka, i odlučili da zbog teške situacije na ratištu iskoriste to zarobljavanje za kontakt i pregovore sa Njemcima. Štrekeru je ponuđeno da napiše pismo za generala Horstenaua o partizanskoj ponudi za razmjenu zarobljenika i započinjanju pregovora, što je Štreker odmah prihvatio zbog šansi da bude oslobođen u toj razmjeni. Njegovo pismo je 5. marta stiglo u štab 717. divizije locirane u Bugojnu, proslijeđeno generalu Horstenau u Zagreb, koji je 9. marta obavijestio komandanta njemačkih trupa u Hrvatskoj, generala Rudolfa Litersa, o neophodnosti organizovanja sastanka sa partizanskom delegacijom. Liters je za datum i mjesto sastanka odredio- 12. mart u štabu 717. divizije u Bugojnu. Tito je već 8. marta, u slučaju njemačkog pozitivnog odgovora, odredio sastav delegacije. U delegaciju su ušli- Koča Popović, komandant Prve proleterske divizije čiji je identitet Njemcima bio poznat, kao i Milovan Đilas i Vladimir Velebit koji bi išli pod pseudonimima. Njemački pozitivni odgovor je stigao u partizanski Vrhovni štab 10. marta. Partizanska delegacija je krenula 11. marta, dan ranije, na pregovore sa istaknutom bijelom zastavom. U Prozoru ih je zaustavila grupa njemačkih vojnika koja nije bila upoznata sa misijom, te ih razoružala i fotografisala uprkos njihovom odbijanju. Zatim su automobilima odvedeni u Gornji Vakuf gdje su otpočeli razgovore sa general-lejtinantom Benignusom Dipoldom, komandantom 717. divizije.
Velebit je Dipoldu predostavio teme o kojima je došao da pregovara, međutim, general Dipold je partizanskim emisarima rekao da on nema ovlašćenja da pregovara sa njima i uputio ih je na svoje nadređene u Sarajevu i Zagrebu. O tome šta je tada delegacija rekla Njemcima- svjedoči zabilješka oficira u Štabu njemačkog opunomoćenog generala za Hrvatsku pripremljena za telefonski razgovor sa generalštabnim majorom Vernerom Pfapfenrotom (Werner Pfapfenrott). Pfapfenrot, načelnik štaba Litersa, je te informacije prenio general- pukovniku Aleksandru Leru. U toj zabilješci piše u tački 4. sledeće: ”Oni izjavljuju da se ne bore protiv hrvatske države, i niukom slučaju protiv Njemaca, već isključivo protiv četnika. Oni su spremni da sa oružjem u ruci istupe protiv svakog neprijatelja na kojeg mi ukažemo, pa isto tako i protiv Engleza prilikom iskrcavanja. Ovi parlamentarci ne nose sovjetske zvijezde na kapi, već oznaku “M” koja vjerovatno treba da znači “Maček”.
Memorandum i pregovori u Sarajevu
General Dipold je zatražio od partizanske delegacije da u pismenoj formi navedu tačke o kojima će se pregovarati, a koje će on proslediti višoj komandi. Delegacija mu oficijalno predala Memorandum sa predlozima. U njemu su, osim razmjene zarobljenika i primirja, naveli i dvije interesantne tačke. Treću, za koju su partizanski pregovarači tražili od Njemaca da bude u tajnosti, gdje je pisalo: “U sadašnjoj situaciji nema razloga zbog kojeg bi njemački Vermaht vršio ratne akcije protiv Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, pogotovo u svjetlu položaja, neprijatelja i interesa obije strane- prema tome, bilo bi u interesu obije strane kad bi neprijateljstva prestala. U vezi s tim, njemačka komanda i ova delegacija treba da odrede svoje prijedloge koji se tiču eventualne zone i navedu ciljeve ekonomskih i drugih interesa”. U četvrtoj tački Memoranduma stoji:
“Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije smatra četnike glavnim neprijateljima.“ Poslije predaje Memoranduma, partizanska delegacija je ostala u Gornjem Vakufu da čeka njemački odgovor. Kako do 14. marta partizanskoj delegaciji nije saopšten njemački odgovor, Koča Popović je odlučio da se vrati u svoju diviziju i njemačkim automobilom je prevezen do linije fronta između Rame i Jablanice.
Njemci su 14. marta odveli Đilasa i Velebita u Sarajevo na nove pregovore u kojima je po nalogu Horstenaua i Kašea prisustvovao i Hans Ot (pripadnik službe Abver). Njemačka strana je pristala na razmjenu zarobljenika, ali je zahtijevala da se prije bilo kakvih pregovora prekinu partizanske aktivnosti duž pruge Beograd- Zagreb. Sa druge strane, partizanska delegacija je insistirala da se to pitanje veže za priznavanje partizanima statusa zaraćene strane. Razgovor se na tome i zaustavio.
Zagrebačko finale Martovskih pregovora
Đilas je 16. marta u pratnji jednog njemačkog narednika autom odvezen u Čelebić, a 17. marta su stigli do Boračkog jezera. Obavijestio je Tita o njemačkom zahtijevu da se obustave partizanske akcije u Slavoniji. Tito mu je odgovorio da ne može pristati na taj zahtijev dok Njemci ne prekinu neprijateljstva. Pošto ga je Đilas uvjerio da će Njemci ispuniti svoj dio pogodbe o razmijeni zarobljenika, Tito je odlučio da u znak dobre volje pusti njemačke zarobljenike. Poslije toga su uslijedili susreti i pregovori u Zagrebu.
U Zagrebu, u hotelu Eksplanada, oni su vođeni između njemačkog opunomoćenog generala u Hrvatskoj, Gleza fon Horstenaua i najistaknutijih ljudi partizanskog pokreta – Milovana Đilasa, člana Vrhovnog štaba NOVJ i Politbiroa CK KPJ, i Vladimira Velebita. Prvo je u Zagreb iz Sarajeva doletio Vladimir Velebit (pod pseudonimom Vladimir Petrović). Velebit je 17. marta imao pregovore sa Glezom fon Horstenauom, a kasnije i sa šefom italijanske vojne misije generalom Đankarlom Reom. Dozvoljeno mu je da poluslobodno šeta Zagrebom i tada su Njemci otkrili njegov pravi identitet. Poslije otkrivanja identiteta Velebitu je bilo dozvoljeno da posjeti svoju porodicu. Đilas je (pod pseudonimom Miloš Marković) u njemačkoj pratnji preko Konjica došao u Sarajevo, a potom odletio u Zagreb na pregovore. Da su partizani stupili u nekakve progovore sa Njemcima bio je upoznat i Dragoljub Mihailović, jer su Đilasa prilikom prolaska sa njemačkom delegacijom kroz Konjic lako prepoznali. Dedijer je tvrdio da su Đilas i Velebit u predasima između pregovora šetali Zagrebom pod zaštitom Njemaca, u partizanskim uniformama.
Istoričar Branko Petranović se o suštini vođenih pregovora u Zagrebu poziva na američkog istoričara Voltera Robertsa (Valter R. Roberts- ”Tito, Mihailovich, and the Allies, 1941-1945”, Njujork, 1973.g.) gdje je Roberts tvrdio sledeće: “Partizanska delegacija je naglasila da partizani nemaju razloga da se bore protiv njemačke vojske”, i da “jedino žele da se bore protiv četnika”, te da će se “boriti i protiv Britanaca ukoliko se ovi docnije iskrcaju u Jugoslaviji.”
Reakcija SSSR povodom pregovora
Kada je Tito obavestio generalnog sekretara Kominterne Georgi Dimitrova o razmjeni ratnih zarobljenika s Njemcima, došlo je do drame. Izvršni komitet Komunističke internacionale je 31. marta 1943. uputio Titu telegram sledeće sadržine: „Nas iritira okolnost, što ste vi izvršili razmjenu s njemačkim ratnim zarobljenicima, što ste poslali delegaciju, koja je izvršila pregovore s Njemcima, kao i činjenica da je njemački ambasador u Zagrebu izrazio želju da se s Vama lično sretne. Šta se to događa? Narod se nalazi u jednoj ogorčenoj borbi protiv okupatora, kad iznenada – takvi odnosi između vas i Njemaca. Da li je to u skladu s politikom Njemaca, koji žele da izazovu među Jugoslovenima bratski razdor kako bi što lakše razbili narodnooslobodilačku armiju? Ja vas molim za objašnjenje ovoga pitanja. Dalje: Razumljiva je činjenica što nezadovoljstvo naroda protiv Engleza raste. Ali, zar ne razmišljate o tome, da u sadašnjem trenutku izazivati nezadovoljstvo protiv Engleza škodi narodnooslobodilačkoj borbi, i da mržnja protiv okupatora, u prvoj liniji protiv Njemaca, mora da se potpiruje? Svaka vrsta povezivanja s njemačkim moćnicima može ovu toliko potrebnu narodnu mržnju slabiti. Očekujem vaš odgovor.“
Tito je istog dana objasnio Moskvi razloge pregovora sa Nemcima oko razmjene zarobljenika. U pismu je odbacio tvrdnju da želi da se sretne sa nemačkim predstavnikom u Zagrebu, rekavši: „Što njemački predstavnik u Zagrebu želi da govori sa mnom, i pored svih svinjarija koje su napisane u njemačkim i hrvatskim novinama o meni – za to niko nije kriv, i znači da ja ne želim s njim da razgovaram, čak i ne mislim na to“. Istoričar Branko Petranović ovu reakciju Moskve ovako objašnjava: ”Rukovodstvo KPJ u borbi za ostvarenje osnovnog cilja- preuzimanja vlasti- nije se ustručavalo da rizikuje sukob sa saveznicima. Takav stav naišao je i na nezadovoljstvo Moskve. Sovjetskom Savezu je u tom času, dok je preduzimao diplomatske inicijative za demistifikaciju Mijhailovića radi kolaboracije, ova neusaglašena patrizanska inicijativa očigledno nanosila štetu.”
Reperkusije Martovskih pregovora
O Martovskim pregovorima su Milovan Đilas i Vladimir Velebit govorili u dokumentarnoj seriji “Jugoslavija u ratu 1941- 45”. Milovan Đilas je rekao da je „primirje sa Njemcima, dogovoreno u Martovskim pregovorima, bilo samo sračunato na jednu fazu“. Potom naglašava: “Ali, da su se na Jadran iskrcali Englezi i krenuli u razoružavanje partizana, partizanski odnos sa Njemcima bi se pretvorio u trajniji odnos, trajniji odnos primirja.” Nema sumnje da su ti pregovori imali direktnog uticaja na tekuće vojne operacije na Neretvi, a potom i na Sutjesci. Na primjer, otvoreno pitanje i enigma je- zašto Njemci u operaciji Vajs nisu prelazili na lijevu obalu Neretve? Vladimir Velebit u emisiji tvrdi da Njemci nisu željeli da prelaze Naretvu i „naruše demarkacionu liniju Italijanske okupaciona zone, da se ne bi zamjerili Musoliniju„?! Đilas je osporio tezu Velebita, i kao razlog neprelaska naveo „potrebu njemačke vojske ka pregrupisavanju“. Đilas u emisiji negira da je sa Njemcima došlo do primirja i obustave neprijateljstava, a ujedno navodi da je Tito bio iznenađen početkom njemačke operacije na Sutjesci. Potom potvrđuje da je razlog Titovog iznenađenja ipak povezan sa Martovskim pregovorima. U tom duhu objašnjava: „Njemci su ipak, iako nismo sklopili nikakav sporazum, zauzeli jedan stav kao da bi nas tolerisali u našim namjerama, i kao da bi eventualno produžili pregovore. Tražili su kao uslov, prethodni, obustavljanje naših akcija na pruzi Zagreb- Beograd, na toj magistrali- na što smo pristali i dali direktivu Vladimiru Vlatku Velebitu da ode u Slavoniju. Slavonski partizani su sumnjali na njega, u početku.“ Na kraju, Đilas kaže: „Ja se sjećam, kada su došli prvi izvještaji da su Njemci prodrli u Kolašin, Tito je rekao: “Znači, Njemci lažu!”
Sadašnji režim predstavlja kontinuitet ovih saradnika nacista i ustaša. Ništa neobično i ovi služe Zagrebu, Bonu i Vatikanu i rade isto protiv pravoslavlja i Srba, a da i protiv Rusije.
Nato kao vojna sila IV rajha je našao saveznika u ovom režimu. Zato ovom režimu treba nova nacija, jezik, poliijska crkva. Iza njih su i masovne grobnice u Sloveniji -dvadesetpet do dvadesetosam hiljada ubijenih, koje su masovnije od onih u Srebrenici gdje je Naser Orić ubio više od hiljadu muslimana i sam Alija je to naložio i priznao i oko dvije hiljade onih koji su ubijeni nakon oslobađanja Srebrenice.
RAVI VALTER RADIO ZA DRAŽU
Svedok: Zašto smatrate da su film „Valter brani Sarajevo“ i TV serija „Otpisani“ zasnovani na falsifikovanju istorijskih dogadaja?
Miloslav Samardžic: Valter je potpukovnik Žarko Todorovic, komandant cetnickih ilegalaca u Beogradu. Akcija njegovog hapšenja, marta 1943, jeste najveca akcija koju je Gestapo uopšte izveo na Balkanu. Ipak, Valter im neposredno potom beži, u Zagreb, gde su ga odveli i pokušali da iznude priznanje o tamošnjim saradnicima. Ponovo su ga uhapsili septemba i odveli u Mauthauzen. Preživeo je najteži tretman, pa su ga, iz strahopoštovanja, postavili na najlakše mesto u logoru – da bude baštovan. Posle rata je bio pukovnik francuske armije. Preminuo je u Parizu posle 2000. godine.
Po hapšenju pravog Valtera, Gestapo je medu cetnicke ilegalce u Beogradu ubacio lažnog Valtera. Tako je Draža, sa svojim oficirima, utrošio silnu energiju da raskrinka lažnog Valtera. Radilo se, naime, pod šiframa i u najvecoj tajnosti, a gestapovci su bili veoma opasni pošto su mnogi govorili srpski bez stranog akcenta (folksdojceri).
Za sve ovo što sam rekao postoje dokumenta, koja sam naveo u knjizi. Komunistickog Valtera, medutim, Nemci i ne pominju. Znam da je komunista Vladimir Peric imao šifru Valter, jer sam procitao njegovu biografiju. On je poginuo 6. aprila 1945. u Sarajevu, od jedne zalutale minobacacke granate. Tako su komunisti svom Valteru pripisali akcije Dražinog Valtera…
Što se „Otpisanih“ tice, dovoljno je reci da do dolaska Crvene armije u Beogradu nije ubijen ni jedan Nemac. Cetnickih ilegalaca bilo je daleko više nego komunistickih. Draži nije padalo ni na kraj pameti da njegovi ilegalci u Beogradu ubijaju Nemce, zbog odmazdi 100 za jednog. Oni su imali druge zadatke, koje su sa uspehom obavljali: nabavka novca, sanitetskog i štamparskog materijala (jer je cetnicki pokret izdavao oko 130 listova, medu kojima i jedan dnevni), a narocito obaveštajna služba.
Jedna epizoda „Otpisanih“ je napravljena doslovce na osnovu dokumenata Gestapoa o cetnickim ilegalcima u Beogradu. To je ono kada goniometar otkriva radio stanicu. Komunisti u Beogradu nisu imali ni jednu radio stanicu, a cetnici su imali tri-cetiri, koje su se šifrovano, tajno, javljale Dražinoj Vrhovnoj komandi.
Ukratko, strategijska analiza nametnula je Miloslavu Samardžicu, autoru knjige „General Draža Mihailovic i opšta istorija cetnickog pokreta“ (Pogledi, 2005), zakljucak da su na Neretvi cetnici pobedili, a da su na Sutjesci, pre svega zbog Brozovih grešaka, nemacke jedinice prosto masakrirale partizansku glavninu.
Miloslav Samardžic: Kada sam poceo da pišem, i ja sam mislio da su cetnici izgubili Bitku na Neretvi, jer to ne tvrde samo komunisti, nego i pojedini cetnici koji su tamo bili. U nameri da istražim kako su cetnici izgubili, procitao sam preko 1.000 dokumenata – cetnickih, komunistickih, nemackih i nešto malo italijanskih. Kad ono, naidem na Dražinu cestitku majoru Petru Bacovicu, komandantu Operativnih jedinica Istocne Bosne i Hercegovine, za sjajnu pobedu u dolini Neretve! I naravno ta silna dokumenta pružila su mi jasnu sliku dogadaja iz dana u dan. U poglavlju „Bitka na Neretvi“ naveo sam cak 420 izvora. To su sve primarna (nastala u vreme bitke) originalna dokumenta, uz po neku izjavu ucesnika.
Na Neretvi su se najbolje pokazali Hercegovci – Trebinjski i Nevesinjski korpus. Oni su izvojevali pobedu, uz pomoc delova dva istocnobosanska korpusa – Drinskog i Romanijskog. Disciplina u njihovim redovima bila je cvrsta i uopšte oni su za svaku pohvalu, narocito komandanti Trebinjskog i Nevesinjskog korpusa, kapetani Milorad Popovic i Milorad Vidacic. Đurišiceve i Stanišiceve jedinice bile su dosta slabe. Zbog njih su komunisti dobili drugu fazu bitke, kada su prešli reku. Cetnici koji tvrde da su cetnicke jedinice izgubile u Bici na Neretvi pripadali su upravo Đurišicevim i Stanišicevim jedinicama. Oni jesu izgubili, u toj drugoj fazi, i napustili front. Ali su na frontu još mesec i po dana ostali hercegovacki i bosanski cetnici, do konacne pobede.
Neokomunisticki istoricari – npr. u trotomnoj „Istoriji Ravnogorskog pokreta“, objavljenoj pre nekoliko godina – uvode u pricu i drugi boj za Nevesinje, koji su dobili cetnici. Ali, tom boju posvecuju svega nekoliko redaka, prelazeci odmah na treci, koji su dobili partizani. Oni tu završavaju Bitku na Neretvi, proglašavajuci pobedu komunista i prihvatajuci zakljucke svojih prethodnika: kako su partizani bili disciplinovani, hrabri i borbeni, za razliku od cetnika, kojima se pripisuje sve suprotno, pa su zato, navodno, izgubili.
Dakle, neposredno iza treceg usledio je cetvrti boj za Nevesinje, koji su dobili cetnici, pa peti, u kome su pobedili partizani, i najzad šesti, poslednji, kada pobeduju cetnici. Posle tog šestog boja za Nevesinje komunisti gube i na drugim sektorima u Istocnoj Hercegovini i bivaju potisnuti u Crnu Goru, u kanjon Pive. Bitka je trajala dva meseca – bila je krvava i maratonska
Bravo Vojine. Vazno je da se sazna istini. Kada bi Rusi dozvolili da se sazna sve o Titu vjerujem da bi mnogi partzanski potomci žalili zbog patnji i stradanja predaka. Vjerujem da to Rusi ne rade kako ne bi pokolebali sadašnje špijune poput Roćena i sličnih.
U knjizi «Lov na zlo. Istorija traganja i sudske potrage za odbeglim nacističkim zločincima» dopisnik «Tajmsa» Gaj Volters sumnja u to da je Ante Pavelić mogao mirno da živi tri godine u Rimu zbog humanitarnih razloga. «Pretpostavljam da su britanske specijalne službe «sačuvale» Pavelića radi budućeg rata protiv socijalističke Jugoslavije i maršala Tita,» – piše Volters. I dolazi do zaključka: «Obaveštajne službe i špijunaža se nikad nisu pridržavali moralnih principa. Moral je uvek nepoželjan za specijalne službe.
Tako da nije čudo što se već 1948. godine Ante Pavelić našao u Buenos Ajresu gde mu je utočište pružio diktator Huan Peron. To za njega nije bilo ništa novo – Peron je do tada pružio utočište mnogim nacističkim zločincima – Adolfu Ajhmanu, Jozefu Mengeleu, Klausu Barbjeu i Branku Benzonu. Najkrvaviji i najtraženiji zločinci Trećeg rajha su mirno živeli u Argentini. O ovome detaljno govori «Jutarnji list».
opširnije: http://rs.sputniknews.com/serbian.ruvr.ru/2014_09_20/Ko-je-i-zbog-chega-pomogao-Pavelicu-da-se-iz-Italije-prebaci-u-Argentinu-Deo-2-2130/
A da, zamalo da zaboravim da je Đido 01. maja 1946.godine u komunističkom glasilu Borba, objavio da od toga dana postoji crnogorska nacija.
Interesantno.
Vladimir Velebit, intervju Jutarnji list:
1- Njemački obruč postao je sve tješnji, a naš položaj sve opasniji. Tada se je Tito odlučio na pregovore s Nijemcima u cilju da dobije na vremenu. Prvih dana ožujka pozvan sam hitno iz Prozora u Titov glavni štab i dobio naređenje da se priključim delegaciji za vođenje pregovora s Nijemcima. (…) Znam da je Tito bio alergičan na epizodu s pregovorima. Nije dozvolio da se o tome govori i piše. Ja sam ga opetovano molio da dade obrazloženu i iscrpnu izjavu o tom događaju. Prvu ideju o političkoj korisnosti, da ne kažem prijekoj potrebi, da se to učini dao mi je moj prijatelj Isaak Duetscher.
2- Moj je utisak da je Churchill u izvjesnoj mjeri bio razočaran Titovom ličnošću. U velikoj, napuljskoj, kolovoškoj vrućini, Churchill je bio obučen u sasvim lagano, tropsko odijelo, dok je Tito bio stegnut u debelu uniformu od čoje, sa smiješnim i neukusnim maršalskim oznakama. Tito je djelovao strašno provincijalno kraj ležernog i opuštenog Churchilla. Pa onda scena s do zuba naoružanim Titovim tjelohraniteljima. Usred Napulja, u dalekoj pozadini, iza širokog štita američkih i britanskih divizija, u vili glavnog komandanta savezničkih trupa, Tito misli da treba biti posebno zaštićen od dvojice tjelohranitelja. To je moralo djelovati vrlo komično na Churchilla. U čast Churchilla spada da se nikada o tome nije posprdno izrazio. Premda je ugled Tita sigurno od toga trpio.
http://www.jutarnji.hr/ekskluzivno-vladimir-velebit-moja-istina-o-titu-i-jovanki–admiralu-mamuli-i-tudmanu-/1216485/
Davnih 90-desetih sam u Univerzitetskoj Riječi napisao jedan tekst o zločinima počinjenim u Lijevim Skretanjima i do Zidanog Mosta, kao i na Golom Otoku i ulozi Milovana Đilasa od milošte zvanog Đido. Tada sam tražio da mu se u slučaju da se pokaje i pokaže jame gdje su bacali ubijene viđene Srbe i Srpkinje, kao i kaže imena ubica i nalogodavaca,oprosti, u suprotnom da mu se sudi.
Ovo je samo jedan primjer ustaško-komunističke zavjere protiv pravoslavlja i srpstva, koje je i danas na sceni, oličeno u raznim dukljanskim organizacijama, a sve kao ispostave Zagreba i Vatikana. Zagreb je ubacio tzv Zagrebačke crnogorce da truju i šire mržnju u Crnoj Gori, a sve služeći pomenute. Takođe je ovo dokaz izdaje i kolaboracije. Zato je film Bitka na Neretvi od Veljka Bulajića najskuplji projekat u bivšoj Jugoslaviji, s ciljem da se diskredituje Otadžbinski pokret, a autor je u zadnjem ratu bio kod Tuđmana i uz njih.
Iza Đilasa, Moše Pijade, Bakarića i ostalih ubica ostalo je na stotine hiljada ubijenih Srba. Naravno, na čelu te zločinačke organizacije stajao je Tito. koga je poslao isti onaj, ko je poslao Lenjina oklopnim vozom iz Švajcarske, preko Njemačke do Rusije, s ciljem uništenja carske porodice i pravoslavlja.
Više su komunisti pobili sveštenika Srpske Pravoslavne Crkve, nego ustaše, Njemci, Turci, Austrougari,balisti i ostali okupatori zajedno. Savez ustaša i komunista je prije II rata uspostavio đavo sa petama naprijed, prstima pozadi, zvani Mošo sa ustaškim zlikovcem Budakom. I hvala Bogu kad istina izlazi na vidjelo, i kad se vidi ko je bio izdajnik, a ko patriota.
Herta Has- Na dan koji je bio određen da ja i Krleža idemo u partizane, Krleža javi Stevi da ne može da ide, jer mu je žena dobila anginu. Užasno sam se iznervirala. Mislila sam, kada ja mogu da ostavim malo dete, može i Krleža ženu sa anginom. On, međutim, nikada nije otišao i kada mu žena više nije imala anginu“, ispričala je kasnije Herta.
Herta Has (96), bivša žena Josipa Broza rođena je 1914. u Mariboru, na granici sa Austrijom i kao mlada studentkinja Visoke ekonomske škole u Zagrebu prišla je komunističkom pokretu. Član SKOJ-a je od 1934, a Komunističke partije Jugoslavije od 1936. godine. Upoznala je Josipa Broza 1937. godine u Parizu gde je odnela falsifikovane pasoše za španske borce i rodila mu je sina Mišu. Tito ju je ostavio u poodmakloj trudnoći zbog kurirke i sekretarice Davorjanke Zdenke Paunović.
Herta Has iz zajedničkog života sa Titom ima sina Mišu koji je rođen 1941. nakon što je Tito posle nemačkog napada i uspostavljanja ustaške vlasti u Hrvatskoj otišao u Beograd. Hertu Has i Titovog tek rođenog sina skrivao je od ustaša Vladimir Velebit u svojoj momačkoj garsonjeri. Neposredno pre nego što je trebalo zajedno sa piscem Miroslavom Krležom da ode u partizane, ustaše su je uhapsile u stanu Ivana Krajačića Steve. „Na dan koji je bio određen da idemo, Krleža javi Stevi da ne može da ide u partizane, jer mu je žena dobila anginu. Užasno sam se iznervirala. Mislila sam, kada ja mogu da ostavim malo dete, može i Krleža ženu sa anginom. On, međutim, nikada nije otišao i kada mu žena više nije imala anginu“, ispričala je kasnije Herta. Zbog toga je ostala kod Krajačićeve žene Eme. Početkom marta 1943. izvršen je atentat na jednog ustašu iz železničke radionice u kojoj je radila i Krajačićeva supruga. Te večeri, iako se najavio da će doći, Krajačić se nije pojavio kod kuće. Umesto njega, 3. marta noću stigle su ustaše koji su uhapsili obe žene, a Herta Has je imala lažnu legitimaciju na ime Marije Šarić. Plašeći se da će Stevina žena, koja je odmah strašno pretučena, da otkrije njen pravi identitet, Herta Has je uveče u zatvoru presekla vene. Možda ne bi preživela da te večeri nije došla delegacija Crvenog krsta u obilazak i našla je onesvešćenu u toaletu. Odveli su je u bolnicu, gde su joj ušili ranu bez anestezije. „Ja sam se u tom bolu osvestila, ali sam sve vreme ćutala, jer sam znala da se sad moram praviti kao da me ništa ne boli, tako da me ne vrate odmah tako slabu na saslušanje i mučenje. Odvezli su me u zatvorski deo bolnice, tako da nisam pozvana na saslušanje“, posvedočila je Herta Has beogradskom novinaru Draganu Biseniću tokom njegovog rada na knjizi o Vladimiru Velebitu, istaknutom diplomati bivše Jugoslavije, a deo tog materijala krajem prošle godine objavljen je u listu „Danas“.
Dr Vladimir Velebit – Vlatko (Zadar, 19. avgust 1907 — Zagreb, 29. avgust 2004). Njegov otac je konjički brigadni general Kraljevine Jugoslavije Ljubomir Velebit, deda austrijski general Dušan Velebit, pradeda austrijski oficir Ilija Velebit. Njegovi preci srpskog su porekla iz sela Gornja Pastuša na Baniji u nekadašnjoj Vojnoj krajini i generacijama su bili visoki oficiri austrijske i austrougarske vojske, dok su im supruge skoro isključivo bile katoličke veroispovesti [1]. Otac Vladimira Velebita je bio oficir najpre austrougarske, a zatim jugoslovenske vojske, a majka Olga, kćerka austrougarskog pukovnika slovenačkog porekla Franca Šemea, tadašnja poznata teniserka. Očeva majka je Jelisaveta Marno fon Ajhenhorst, kćerka austrijskog generala Adolfa Marno fon Ajhenhorsta (Marno von Eichenhorst). Otac Ljubomir nije služio u vojsci NDH, i progonjen od ustaša, proveo je zajedno sa ženom rat u Zagrebu, i jedno vreme 1944—1945 u zatvoru Lepoglava [2]. Vladimir Velebit imao je sestru Kseniju koja se 1931. udala za konjičkog potpukovnika Vojislava Petrovića. Kasnije je bila predavač na Filozofskom fakultetu u Zagrebu. Vladimir Velebit je sa suprugom Verom Becić, kćerkom hrvatskog slikara Vladimira Becića imao sinove Vladimira i Dušana (Duška). Njegov sin dr. Vladimir Velebit je kardiohirurg u Švajcarskoj i ima dva sina – Vladimira i Nikolu.
[1] NACIONAL: Vaša je obitelj srpskog porijekla? – Da, mi smo srpskog porijekla, ali smo se uvijek ženili katolkinjama. Očeva majka je iz Dubrovnika iz familije Drašković. Draškovići su bili brodovlasnici i 1805, kad je Dubrovnik uništen u vrijeme Napoleona, otišli su u Trst. Očeva baka udala se za Slovenca, isto austrougarskog oficira, zvao se Franc Šemen, iz sela Gatine kod Grosupja. A moj pradjed Dušan oženio se Austrijankom Elizabet Marno. To su bili mladi oficiri, zgodni, u lijepim uniformama, elegantni, i cure su ludovale za njima. (Objavljeno u Nacionalu br. 646, 2008-04-01, pod naslovom: Ekskluzivno Vladimir Velebit, Kirurg iz Ženeve u humanoj misiji)
Milovan Đilas: „Revolucionarni rat“(Književne novine, Beograd, 1991. godine str. 243-258)
Djilas je svoju knjigu napisao posle knjige „Tito, Mihailovic, and the Allies“ ,W.R.Robertsa, i cesto se poziva na tu knjigu (specijalno po pitanju martovskih pregovora). Na taj nacin on daje kredibilitet Robertsu, ali i sam dobiva kredibilitet. Djilas uglavnom ima sklonost da se posipa pepelom po glavi, ali i da izbegava detalje koji mu smetaju, ili bacaju neko drugo svetlo na njega; Djilas u svojoj knjizi „Wartime“, gde govori o svojoj ulozi vodje delegacije vrhovnog staba, nigde ne spominje, niti na jednom mestu, da je prisustvovao bilo kakvim pregovorima. Ako treba da se objasni pitanje zasto se o pregovorima s predstavnicima nemacke vojske nije pisalo u prilicno opsirnoj literaturi o NOB-u, Djilas je u intervjuu „Startu“ od 7 januara 1989 dao odgovor: „…..to se skrivalo radi savrsenije, lepse slike , radi nase totalne cistote, radi ratne nepomirljivosti, a posebno zbog idealizirane slike o samom vodstvu. Razume se, ako gledate s jednog pragmaticno politickog gledista tu nema nikakvog greha. U ratu se svi tuku i svi pregovaraju. Nama se takodjer desilo da smo u jednoj teskoj situaciji pokusali naci nekakav privremeni izlaz. Danas, gledajuci iz ovog ugla, smatram da su pregovori o primirju bili greska….“! Stavljam vam na raspolaganje tri razlicita autora , o martovskim pregovorima:
V.Dedijer :“Novi Prilozi za biografiju JBT, tom 2″ / Millazo: „The Chetnik Movement&Yugoslav Resistance“/ V.Velebit: Zenevski izvestaj 1967
Hans Ot je bio rezervni kapetan, nemački inženjer, geolog, koji je rukovodio istraživanjima boksitnih rezervi u zoni Livna. Zarobljen je 5.(ili 4.)8.1942. u napadu Prve proleterske i Treće sandžačke proleterske brigade u napadu na Livno. Međutim, geološka istraživanja su bila samo jedna od aktivnosti kojima se Ot bavio. Radio je i na vrbovanju i stvaranju špijunskih grupa (Split, Kotor, Mostar). Kao pragmatičar koji ima smisla za kombinatoriku shvatio je da mora učiniti samostalan napor da se oslobodi iz partizanskog zarobljeništva. U istrazi koju su partizani protiv njega poveli (1), Ot je ponudio Velebitu koji je vodio saslušanje da on (Ot) „bude most s nemački vojnim vlastima“ u razmeni zarobljenika (2). Velebit je poruku preneo Titu a ovaj se složio da se susretne sa Otom da bi potom zaključio da je ponuda primamljiva tako da Ot 11.8.1942. kreće za Zagreb. Pre toga (između 8. i 10.8.) stiglo je i odobrenje nemačkih vlasti za razgovore o razmenu zarobljenika. Ota su u Zagrebu primili Kaše i Horstenau, a 14.8. i Pavelić koji je morao dati odobrenje (formalno) za oslobođenje traženih partizana u razmeni od kojih su se neki nalazili u ustaškim zatvorima. Većinu ovde iznetog potvrđuje i Vilhelm Hetl (nemački istoričar) i dodaje da su partizani za razmenu tražili i „zarobljenu partizansku funkcionerku“ (3) (verovatno se misli na Hertu Has koja je razmenjena tek kasnije, u Martovskim pregovorima). O Otu i njegovoj misiji pisao je i Valter Roberts (4) koji kaže da je „njegovo (Otovo, prim. E.) zarobljavanje i činjenica da je sve više Nemaca padalo u ruke partizanima u toku leta i jeseni 1942. godine nametalo je potrebu da nemačka strana dođe do zaključka o korisnosti nemačko – partizanske nagodbe o razmeni zarobljenika“. Ot se oko 17.8. vraća u Livno. tamo mu je 22.8. predstavljen Srećko Šunjarević (alijas Marijan Stilinović) koji će u ime partizanske strane voditi pregovore sa Nemcima u Zagrebu. Ovi pregovori rezltirali su razmenom zarobljenika kod Studenog Vrela. Nemci su bili zainteresovani za dalje pregovaraju i razmenjuju zarobljenike. Horstenau je od Kajtelatražio odobrenje za vođenje daljih pregovora. Kajtel se saglasio sa tim uz napomenu da je to njegova lična odluka, a ne stav Hitlera. Tako je misija Hansa Ota nastavljena. Za nju je od Horstenaua dobio odlikovanje na čijem je dokumentu bio Kajtelov potpis (mislim Gvozdeni krst II reda, ali nisam siguran).
___________
(1) Slavko Odić, Neostvareni planovi, Zagreb, 1961, str. 31.
(2) Bogdan Krizman, Pavelić između Hitlera i Musolinija, Zagreb, 1980, str. 375.
(3) Wilhelm Höttl, Die geheime Front. Organisation, Personen und Aktionen des deutschen Geheimdienstes. Nibelungen-Verlag, Linz 1950.
(4) Walter Roberts, Tito, Mihailovic and the Allies,1941-1945 , Rutgers University Press, 1973. str. 112.
Pregovori partizana i Nemaca su se desili i u novembru 1943.:
Sa nemačke strane, pregovore je vodio inženjer Hans Ot, a partizane je predstavljao Marijan Stilinović. Ovoga puta tačke sporazuma su, pored razmene zarobljenika, bile i eksploatacija partizanskih teritorija od strane Hitlerove Nemačke, a pominjalo se i primirje, odnosno plan je predviđao povlačenje partizana na jednu teritoriju, koja je van šireg interesa Nemaca.
O pregovorima Ota i Stilinovića, Kaše je ostavio zabelešku, u kojoj između ostalog kaže:
“Gospodin Oto mi je referisao 26. i 27. novembra 1943. godine, o svojim poslednjim razgovorima sa Titovim komesarom Žunjarevićem. Ovaj je ponovno pokrenuo pitanje sklapanja primirja… Ot je sa Žunjarevićem dogovorio da se sredinom decembra ponovno sretnu u Titovom glavnom štabu radi daljih pregovora o razmeni zarobljenika. Van sumnje je da su partizani za ovaj odlazak Ota u njihov štab zainteresovani i iz drugih razloga. Te razloge trebalo bi tražiti u njihovoj težnji da na neki način dođe do uspostavljanja mira“. [13]
Kaše još dodaje da su Ot i Stilinović vodili takođe razgovor o
– otkupu 9-10 hiljada konja za potrebe nemačke vojske na teritoriji “ugroženoj“ od partizana.
– O izvozu već posečenog drveta i spremnog za eksport sa partizanske teritorije.
– O otpremi hlora iz Elektro-Bosne za nemačku farmaceutsku industriju. [14]
13- Vasa Kazimirović, Nemački general u Zagrebu, 174-175.
14- Vasa Kazimirović, Nemački general u Zagrebu, 175.
He , he , sad bi posrbljeni Grubač u čuvenom srpskom maniru istorijske revizije , da pripiše teoriji zavjere protiv „sirotog i slabo naoružanog srpskog naroda“ poraz četnika na Neretvi , he , he , pa šta su činjeli tamo zajedno sa ustašama posrbljena glavo ?
Ko ih je ćera da drže istočnu liniju fronta okupatorima protiv svog naroda ?
I veliš da su Đilas , Koča i velebit dogovorili da Njemci ostave četnike same na Popovo Polje da ih partizani olilaju , e ti si genije nad genijima , ha , ha , ha ….
E šta se čini , evo ti Grubač jedna slika na poklon , đe ustaše i četnici rujno vino piju , sve u prilog zavjeri , ha , ha ….
Pogledati obavezno na : https://sh.wikipedia.org/wiki/Suradnja_%C4%8Detnika_sa_NDH
Tito je krajem marta 1942. g. poslao svoja dva zvanična pregovaračka predstavnika, Ivo Lolu Ribara i Petra Velebita, na pregovore o sklapanju sporazuma sa vlastima NDH o ustupanju određene teritorije u okviru NDH partizanima u slučaju da ovi budu proterani iz Crne Gore zbog narodnog revolta a koja je bila pod italijanskim protektoratom. Ribar i Velebit su zajedno sa ustaškim pukovnikom Bećirom Kulenovićem krenuli iz Zagreba. Dok se Bećirović usput zadržao u Sarajevu do dana kada je sastanak sa Titom trebao da bude ugovoren, Ribar i Velebit su nastavili put sa dodeljenom ustaškom pratnjom stigavši u Foču preko Goražda pravo kod Broza 1. aprila 1942. g. Tada je ugovoren tačan datum sastanka Tita sa zvaničnim predstavnicima NDH u Rogatici – 5. april 1942. g. Na ovom sastanku sa partizanske strane su prisustvovali sam Tito, Petar Velebit i član engleske vojne misije pri Brozovom štabu – major Aterton.[xxiv] Kao pregovarači NDH se ovom prilikom pojavljuju Sulejman Filipović i Bećir Kulenović zajedno sa drugim sarajevskim muslimanima. Tada je u Rogatici uglavljen ustaško-partizanski sporazum o konkretnim uslovima pod kojima Brozovi partizani mogu preći preko NDH teritorije do njima dodeljene oblasti koju su kasnije komunisti proglasili za „oslobođenu“ – „Bihaćka Republika“. http://www.novinar.de/2012/01/19/saradnja-brozovih-partizana-i-pavelicevih-ustasa.html#_edn24
Početkom juna meseca 1942. g. usled besa naroda Crne Gore prema politici „levih skretanja“ partizana i crvenog terora komunista („Titova pasja groblja“) Broz je u Plužinama na kraju bio prinuđen da donese odluku o realizaciji sporazuma sa ustašama u Rogatici tako da su se ostaci Prve i Druge komunističke proleterske brigade zajedno sa Trećom sandžačkom i dve crnogorske proleterske brigade pokrenuli početkom juna 1942. g. napuštajući teritoriju Durmitora izvlačeći se preko Volujaka. Brozove bojovnike su na putu od Kalinovika do Trnova ustaše iz Sarajeva sačekale sa punim kamionima hrane i municije koji su predati partizanima uz zvanično objavljivanje da su tu hranu i municiju partizani zarobili od ustaša koje su navodno presreli i napali na drumu iz zasede. Ova farsa sa navodnim zarobljavanjem velike količine ustaškog oružja i municije od strane partizana će se ponavljati sve do kraja rata kada su „padali“ i čitavi odlično snabdeveni i opremljeni ustaški garnizoni koji su faktički dobrovoljno i sporazumno predavani komunistima. Ovde je neophodno napomenuti i to da je nemačka komanda na teritoriji NDH, tj. Glez fon Horstenau, prihvatila ovu direktnu i indirektnu saradnju i sporazume o saradnji Pavelićevih ustaša i Brozovih partizana u cilju održavanja ravnoteže, kontrole zaraćenih snaga i što je najbitnije, međusobnom uništenju Titovih partizana i Mihailovićevih četnika.[xxv] Ovu saradnju Berlin, a pogotovo Hitler, nije nikada odobrio.
[xxiv] Major Aterton, koji je bio oženjen jednom sarajlijkom muslimankom, je zajedno sa svojim tehničarem likvidiran od strane partizana oko 16. aprila 1942. g. i to u momentu kada se spremao da pošalje radiogram engleskoj komandi upravo o rezultatima sporazuma između Tita i Pavelićevih predstavnika. Broz je nakon ove likvidacije zvanično objavio da je engleski major, zajedno sa generalom Novakovićem, napustio njegov štab i prebegao na stranu četnika koji su ga navodno i likvidirali.
Istaknuti muslimanski predstavnici u Ravnogorskom pokretu bili su i Mustajbeg Hadžihuseinović, Smajo Ćemalović iz Mostara, Mustafa Berberović iz Blagaja, Abid Prguda, Omer Kalajdžić, Muhamed i Abid Mehmedbašić iz Stolca, Mustafa Leko iz Blagaja, Džemal Kršlaković – imam mudris iz Konjica, hafiz i član ulme medžlisa u Sarajevu Muhamed Pandžo, doktor Muhamed Begović profesor univerziteta u Beogradu, imam Abdulah Hodžić iz Beograda i upravnik „Gajretovog“ doma u Beogradu Mehmed Ćemalović… Rojalista Alija Konjhodžić je – emigrirao je s četnicima u Kanadu. Tamo je objavio memoare,u kojima je napisao: „Moje srpsko osvedočenje čisto je kao suza sa izvora“.
http://www.in4s.net/index.php/skrivena-istorija-muslimani-u-cetnici-borili-se-s-drazom-za-kralja/
Mustafa Mujo Pašić bio je do rata veoma poznati sudac Okružnog suda u Mostaru. Pravo je studirao u Beogradu. Već na studiju je pokazao sve karakteristike velikog srbofila. Prema pričama starih Mostaraca sudac Pašić je svoje srbofilstvo otvoreno pokazivao i kada je Nezavisna država Hrvatska uspostavila svoj režim u Mostaru i Hercegovini. Već sredinom aprila 1941. godine ustaše su izdale naredbu da svi Jevreji, Cigani i Srbi moraju predati ustaškom redarstvu svoje telefone, radio aparate, svo oružje, te bicikle, motore i automobile, a sve to pod prijetnjom smrtne kazne.
U redu pred ustaškim redarstvom zajedno s Jevrejima, Srbima i Ciganima stajao je i sudija Pašić. Kad su mu ustaše rekle da on ne treba donositi radio aparat, telefon i bicikl, on im je odgovorio „Ja sam Srbin, te se vaše naređenje odnosi i na mene, i zato evo vam i moje biciklo!“. Ustaše su ga uhapsili, ali se golema masa muslimana zauzela za njega, te je uskoro pušten. Nijemci su ga zarobili u zimu 1944. godine i predali ga ustašama na dalji postupak. Ubijen je u koncentracionom logoru „Jasenovac“.
Najpoznatiji predstavnik muslimana u četničkom pokretu svakako je major Fehim Musakadić iz Sarajeva. On je za vrijeme Prvog svjetskog rata bio dobrovoljac u srpskoj vojsci, a bio je i nosilac Karađorđeve zvezde s mačevima. Odmah po izbijanju Drugog svjetskog rata stavio se na raspolaganje Čiči, koji ga šalje u istočnu Bosnu u štab vojvode Petra Baćovića. Musakadić je osnovao Konjički muslimanski četnički bataljon. Komunisti su ga zarobili 1943. u Stranama kod Uloga, srez nevesinjski, s još nekoliko oficira i vojnika JVuO. Pred samu smrt uzviknuo je: „Živio kralj, živio Draža, dolje Tito!“
Dr Ivan Avakumovic, Mihailovic prema nemackim dokumentima, London 1969.
str. 44-46
Tokom februara, marta i aprila 1942, komunisti i ustase izveli su niz napada na Dangiceve cetnike* koji su polako gubili teren pred bolje snabdevenim i jacim neprijateljima. Otpor vecih razmera tek je skrhan kad je jedan odred 714. divizije nemacke vojske uhvatio Dangica (12-IV) i kada su ustase i titovci zajedno nastupili protiv cetnika u Istocnoj Bosni. Ta njihova saradnja Nemcima je bila poznata i zabelezena u nekoliko nemackih vojnih izvestaja 17. Neke od njih je potpisao general Bader, koji je i dalje komandovao nemackim, ustaskim i domobranskim jedinicama u Bosni.
U desetodnevnom izvestaju, koji je Bader podneo komandi Jugoistoka (20-III), on je skrenuo paznju da “izmedju hrvatskih komunista, ustasa i iz Crne Gore, nastupajucih delova proleterske brigade izgleda da je postignut sporazum po kome se ove grupe ne bore jedne protiv drugih“. Jedanaest dana docnije, on je javio da se “ustase, domaci partizani i na kraju nastupajuce bande iz Crne Gore bore ovde (u Istocnoj Bosni – I.A.) rame uz rame protiv borbenih srpskih snaga pod Dangicevom komandom.“
U aprilu 1942. polozaj cetnika u Istocnoj Bosni stalno se pogorsavao. Oni nisu mogli da se odrze u Drinjaci koju su ustase od njih uzeli 8. aprila. Zato je Bader mogao da javi (10-IV) da izgleda da je “cetnicka grupa Dangic jako razbijena u borbama sa hrvatskom vojskom i ustasama u saradnji sa komunistima, tako da Dangic sada moze da postigne samo lokalne uspehe.“
Sesnaestog aprila izvestaj komande Srbije spominje da je u vise mahova javljeno da “ustasi i partizani“ zajedno idu, ali da aktivnost “Dangicevih formacija“ jos nije “slomljena“, iako su cetnici prinudjeni da se povlace pred partizanima usled nestasice municije. Sutradan nemacki izvestaj je potvrdio vest da “partizani i ustasi“ zajedno idu protiv Dangica. Dvadesetog aprila Bader je izvestio svog sefa u Solunu o uspesnom napredovanju “hrvatskog potpukovnika Francetica“ protiv “glavnine“ Dangicevih odreda i dodao: “Stanje na srpsko-hrvatskoj granici i dalje nejasno i zategnuto jer se partizani ne bore protiv ustasa nego samo protiv Dangicevih pristalica. Po podnetim izvestajima treba da su se borili sa hrvatskim komunistima protiv Dangica“. Tridesetog aprila Bader je mogao da javi da su neuspesni napadi na Bratunac i Srebrenicu pokazali da “ostaci“ Dangiceve “grupe“ sada vise nisu u stanju da postignu ni lokalne uspehe**
Blagodareci ustasko-komunistickoj sprezi ustanak Srba je tada splasnuo u Istocnoj Bosni. Ono sto Pavelic nije mogao da postigne 1941. godine – ustasama je nekoliko meseci docnije uspelo uz pomoc nemacke vojske i Titovih ljudi. Izvestan broj Dangicevih boraca Nemci i oruzane snage NDH zarobili su u samoj Bosni ili prilikom prelaza preko Drine. Drugi su se provukli u neprohodne planine, odakle su nastavili borbu. Treci deo cetnika nalazio je resenja – u neverovanto zamrsenoj vojnoj i politickoj situaciji kada je mnogima u zbegovima i sumama bilo vrlo tesko da se snadju u lavirintu ustasa, Nemaca, partizana, muslimanskih milicija i legija – u primirjima sa lokalnim okupatorskim posadama. Strah od nemackih kaznenih ekspedicija i novih ustaskih pokolja nadovezao se na pometnju u ustanickim redovima posle izbijanja gradjanskog rata izmedju cetnika i partizana u Bosni. Kad su Srbi u Srednjoj i Istocnoj Bosni osetili sta komunisti rade i spremaju, organizovali su puceve u mnogim partizanskim oderdima. Na Ozrenu, Romaniji, kod Zenice, itd. srpski seljaci su oterali ili pobili komuniste koji su pokusali da im nametnu tudja shvatanja i nacin borbe ne samo protiv okupatora nego i protiv onih bosanskih Srba koji su naginjali Mihailovicu***